Leiding geven aan ‘de bedoeling’

Leidinggeven aan ‘de bedoeling’! Wat bedoel je daar nu mee? is misschien wel de eerste gedachte die nu bij je opkomt.

Steeds vaker wordt ‘het bijdragen aan een hoger doel’ gezien als een ultieme motivatie voor werknemers én klanten om te kiezen voor jouw bedrijf of product.

Het meest bekend is waarschijnlijk Simon Sinek’s TED Talk over het ‘waarom’ uit 2009. Hij be(z)weert daarin dat mensen aangetrokken worden door de drijfveren van bedrijven als ze moeten kiezen tussen het éne en het andere bedrijf of product. Mensen willen ergens bijhoren. Waarmee associeren ze zich door de aankoop van jouw product?

Dat is zeker ook wat Daniel Pink in zijn boek Drive (2011) uit wetenschappelijke literatuur over intrinsieke motivatie haalt: werknemers dragen graag bij aan een groter geheel.

Het is dus belangrijk om als bedrijf of organisatie te formuleren wat je drijfveren zijn oftewel wat jouw bedoeling is.

Lars Kolind (Unboss, 2014) geeft in zijn boek het voorbeeld van een Deense waterpompenfabrikant Grundfoss. Die levert aan Afrika en is verbaast dat er zo weinig onderdelen voor vervanging besteld worden. Bij nader onderzoek blijken de pompen nauwelijks gebruikt en nog vaker gesaboteerd… Op dat moment realiseren zij zich dat er nog een andere doelstelling is dan alleen het leveren van materiaal. Ze willen graag schoon drinkwater leveren aan mensen die dat nu niet hebben. Vanaf dat moment leveren ze dus niet alleen maar de materialen maar sturen mensen naar Afrika om kleine bedrijfjes te helpen oprichten, waarmee de bevolking zelf verantwoordelijkheid neemt voor de drinkwatervoorziening.
Hiermee spreken ze niet alleen ontwikkelingsorganisatie aan, die vaker voor Grundfoss kiezen als leverancier van waterpompen, maar ook meer werknemers en sponsoren die graag een bijdrage leveren aan dit hogere doel.

De ‘bedoeling’ of ‘purpose’ zoals Kolind dat noemt, is leidend voor de invulling van de hele organisatie: het productontwerp, de productie, marketing en sales, klantenservice, het management en de bedrijfsvoering.

Wouter Hart heeft met zijn boek ‘Verdraaide organisaties‘ een snaar geraakt binnen de overheid en zorgsector. Dat zijn toch bij uitstek bedrijven waar ‘de bedoeling’ en ‘het bijdragen aan een groter geheel’ erg voor de hand liggen. Toch is dat blijkbaar niet genoeg om klanten en medewerkers betrokken te houden…

Protocollen en regels, kwaliteitsnormen en systemen liggen op de loer om medewerkers af te houden van dat ‘hogere doel’. De reden waarvoor ze het vak of het bedrijf gekozen hadden, sneeuwt onder. Het lijkt een omgekeerde wereld te worden: het systeem en de regels zijn leidend en niet meer het ‘hogere doel’.

Werken vanuit de bedoeling (of purpose) brengt eigenaarschap met zich mee. Dit betekent het nemen van verantwoordelijkheid en werken vanuit een professionele gedrevenheid.
Dat maakt dat mensen regelruimte (of autonomie) nodig hebben. Maar ook dat ze in staat moeten zijn om dat te kunnen. Faciliteer je als manager dat gedrag voldoende of sla je het door door gebrek aan transparantie en vertrouwen?

Als leidinggevende zul je rekening moeten houden met de volgende 4 ontwikkelingen:

1. Werknemers willen als individu behandeld worden, met hun eigen normen en waarden, in plaats van een productiefactor of ‘human resource’
2. Werknemers willen minder routinematig werk. En anders wordt dat binnenkort wel overgenomen door robots en computers…
3. Om te overleven is het voor bedrijven essentieel om zich te blijven vernieuwen. Alleen in de kosten snijden is niet meer genoeg. Daarvoor zijn creatieve (lees: vrije) mensen voor nodig.
4. Samenwerken is één van de meest belangrijke vaardigheden van de 21e eeuw: niet alleen tussen medewerkers, maar ook tussen bedrijven. Je kunt het niet langer alleen.

Dat betekent dat de rol van de leidinggevende verandert. Moest een CEO of manager eerst vooral kunnen analyseren, plannen en controleren. Nu horen daar meer ‘soft skills’ bij zoals ruimte geven (vertrouwen), onderdeel zijn van het team (meewerken) en zorg hebben voor individuele medewerkers (luisteren).

Bij voldoende belangstelling zullen we een webinar of event over dit onderwerp organiseren. Dus laat weten wat jouw behoefte hierover is en deel je ervaringen in het forum.

PS De genoemde boeken vind je ook allemaal bij de boekentips!